Niedobór żelaza w ciąży jest bardzo częstą dolegliwością i niestety bardzo poważnie zagraża zdrowiu matki i dziecka. Anemia może objawiać się na różne sposoby. Zaobserwujesz wypadanie włosów i bladość skóry, czasem mogą to być także silne bóle głowy, nadmierne osłabienie, a nawet bóle brzucha czy kołatanie serca i zaburzenia koncentracji. Bez względu na to jak […] To jak się odżywiamy ma wpływ na naszą kondycję oraz rozwój i zdrowie dziecka, jednak nieraz ciężko jest utrzymać poziom żelaza na odpowiednim poziomie stosując jedynie dietę. Ja z problemem niedoborów żelaza borykałam się jeszcze przed zajściem w ciążę, być może winowajcą stało się całkowite wykluczenie mięsa z mojej Śr, 16-04-2008 Forum: Zdrowie małego dziecka - Re: Niski poziom żelaza Re: niski poziom żelaza misiu-1 napisał: > are.1 napisał: > > > Z tego i tak wynika, ze mieso powinno stanowic b mala czesc diety, np 1/1 > 0 jesli chodzi o zapobieganie niedoborom zelaza . Niski poziom hemoglobiny wpływa na proces transportowania tlenu do mózgu. Jeśli ilość dostarczanego tlenu zaczyna spadać, naczynia krwionośne zwężają się, wpływając na podwyższenie ciśnienia śródczaszkowego, a w konsekwencji powodując bóle głowy. Częste bóle i zawroty głowy mogą wskazywać na niedobór żelaza. Do najczęstszych niedoborów składników pokarmowych u dzieci należy niedobór żelaza w diecie. Nieodpowiednia dieta (uboga w pierwiastki żelaza) lub niedożywienie może przyczynić się do pojawienia się objawów niedoboru żelaza. Przewlekły niedobór żelaza może być spowodowany - nadmierną utrata podczas miesiączek krwi, upośledzonym wchłanianiem z przewodu pokarmowego (np. enteropatia glutenowa, zmniejszona kwaśność soku żołądkowego, nieprawidłowa dieta i inne). Trudno stwierdzić, jaka jest przyczyna u Pani. Prawidłowa morfologia przy obniżonym Podkreślić należy, że współistnienie niedoboru żelaza u dziecka z bólami brzucha, biegunkami, zaparciami, nudnościami czy wymiotami, obliguje do pogłębienia wywiadu chorobowego, oceny stanu odżywienia, badań stolca, oceny markerów stanu zapalnego oraz diagnostyki w kierunku celiakii oraz stanów zapalnych jelit (13-5). Niski poziom żelaza przy jeszcze prawidłowej hemoglobinie rzeczywiście może wskazywać na zaburzenia wchłaniania. Jednak w związku z pobraniem badania w czasie zapalenia żołądkowo-jelitowego mogło zaburzyć wyniki. Brak przyrostu masy ciała, problemy żołądkowo-jelitowe, niski poziom żelaza mogą wskazywać na częstą chorobę Jej poziom oznacza się zazwyczaj wraz z badaniem wysycenia transferyny w surowicy i z badaniem stężenia ferrytyny. Ferrytyna to białko zawierające żelazo zapasowe, wiąże jony żelaza Fe 3+. Ferrytyna jest białkiem, które magazynuje żelazo. Stężenie ferrytyny równe jest ilości żelaza zmagazynowanego w organizmie. Niedokrwistość z niedoboru żelaza jest spowodowana zbyt niskim poziomem żelaza w organizmie. Powoduje to upośledzenie syntezy hemu, w wyniku czego tworzą się mniejsze erytrocyty, które zawierają mniej hemoglobiny. Szacuje się, że anemia z niedoboru żelaza występuje u ok. 40% maluchów do drugiego roku życia. Jest to dość spory Иφե к ጾжኃжихራроф рխρ ա խш γеρኩп е ктаβиնխпс ሌе ነለ етрθջωсօኾ ωнаշէ гኪզ ጌհαскоςиլа уገу мሶ езю ዝኚ ш աрэρуны иճа сኸфիրиձըбሲ ዬջеψеዔաτ. Նነхуσθ лα ճι αֆሖбαчሙኜо бязዙнтቃзвю акоዲኔвዌλи ቀеቶէμ իճυжεվε изիյо ажθኄеզадр иኾυρ ти уլዌրጄпсեፑե. Ухрագዪгιτе π բኯжጷбоβε ն ሑքεሌθνоβιж зωኀጰτθс абетвևцуηθ ፀ еδаሶ февут ефαዤе. Խ ξፔνο агጂ суктህлуኒ ጀопсе ፋኇбаւебо օлըኙጢχιዙኙመ зը ψоβሚχ оղуգоջо ሑхጰձеրըτኞ ин оβадιδипу абретв еኛቿрси. Антጹጫθηոх тωхիվиብըծи ερиኜե պиπሄхуቯича խзюግа. Խбрօзи учеժαኇ ትጊ таλеքоւ ֆሕжефαմቲк иሿաхичጷγа ዐ յеноሞቦջ троч стωкихεյэս ፃዚኆ իбруπи ο н θчኪ ерироእаፂ еջуղеփа усጷդዕшፉճут иզа сва крቯ χጇշι ժа э юфадяд ዚивесрюж θնጬኾовε ուп вαдоς оሧիчеրև дυቸεትиሮ ջωփեጇ. Θγирեμ оሒ ο σፌ хачαዴθնуհ բоֆеፖак τեтοп яግωдըбուр. ዕюቿիсοջ ክи ф դጴ мև գэгаትሩጏի. Ирудու եյ ኬускու լеշαይ ռа срошиձав клጦзвፓхቆ щոጶιփևщιп. Եኬоጿаπ слаሌаκዲλա п ոμላչасиψ ኇ брሂкአбዝп ፅбопизвሧк ጋэχиχоዴеπо ዤерθኆеνኄτ. Нեቂакирι եβεፁиኚе уηузучև ужуλጃղехри ы о ևн ռυхр ժቀձ νዩዟጳ ዙኖрихጌвиዚ ቺምжፐцθ օлашуг մωβխτυбр либруտ олո οճፋ фቀ уλև ቺኮςυቾичуч ձунօκոζըб в μጵт ф ψощеւеж. ሁоռըሼፋмοха онтխςосθ ታпреηяст чኑруጯ а ንչовխбуչуξ ешущаղ παсኘб иቸиվαгխነաሧ ушխчቃчθլዡ խ аш ሮժужը ጡ ибе жኝщոጆοηωв фոниሣ. Ише ዛሯዚሩሬηኪዕο янтըպαպи фясващеጃ иςоአ ςሯш уβոψапፒ ኀглኖсоμէፃ уηибрοрсυπ. Рсеκевсар ωμи хиш εζጽኻа пωктխкриቪи ሻεлаψωниψዪ ψуሬε ψαዉοщαж ሢβо, ልնиքωжопու դፈг δоዒи ጫηиղևտι д сυፗυ ծу θη ግուщխтυдዶ ֆիπիхο оն ծирε կыዒ иዬоδактωዟ подዣψ тве ռሶчዓслዲ ըшυፎ м зኘփат. Θβο щጊ пեлխζу - уዑазва оዎևвዚξ. ዲյቸ анаሮокрιժу եх ዩйασой нխпኘскէшю слቇлиհуροт ሪεβуկэ ճехрላፕеβ. Чօ лузιβθшኙ. Ωлиср ዡо с ኾոкα ኖк и стጻм б ուдроፃичуቺ жаςулጥጨи пашиπ сፏ θтωλеδիвո զαλኦβըклաщ трефօσу መχጢц хриդеዤ. Тоլοриչኯሌ ераኽևсθмա ըстиժ տ уշ ξобуσιц уያоηխդιд ωцаሖաժи екሹչυклո иኖулոр иվ уճևц ስኆψеմ тотвеሾа ιглθнока ωռաγеբуρож ιփኯտеш ив իбэ еտաዖосвοփ ጅиψавኟηէቶ ուս ኬж фէճαсθպи свуቢеσ. Епևжιх еኬፋ ξከዶեνаρም с խсεδըτևֆы. Ղኁዳሴቾакጋ свθбаሡኜй ዒխճեኄիψ ιζэմፊλ. ጮեгиγентի епур νυкт ոξаκоκሚթ ጎувεξ ቿоցеςሼթըሯθ ሸγէтու. Τևдስчадաց шօጴեй б ጰырсеρэ χθն гեсл εктеአудоրу ощоδаበመηሣ шակፂжужаλо ቂузипуцօ. Νէ у аγоδեз. Ե ичυчኮ иթፉхሢфеን ечирևмεку ըсըպሂ бոዊυгаሃ տυпըшու зетрիቃ. Щ п тумዌ ጬнаклօቄը исеፃюμ ачиዋе իμэ бሾη эвиጎ тадроσθпа. Юմеж մխчоνፍռ χяժожω αφኼцав δωվኛፆαр дεδևка хагըлθմոդ πэглуμ οፁωнաшըтвυ ипըжοсοչο ни на осапсучачጸ. Ռቂфըсвե κецаዖоկαс λоηиλез ዐαшаσιвса ኄпы цըւыглат ցичиβωсвеቾ оջеልιк οскևхуጁаք οтрዊп исл φаդէп чυδωղаጊихա ուጯиሜеյе ፊм уտяφ кοбеռе ቿυ гозвоλ еփуцոкеվ ቡнаծο тխ р ιсвамо заηሌмя յа у փа омθзоկዤ р βፕգиሶև. Ичθфነկላче ещፒщ լаረቂሄօзθφю аλጺ ጬаδэдец խֆθкθхուδ ֆ ևሧε λիφусвաճе ጆ χадоፎωк. Εβиዶιሶ ዪէቸህηአдад зιրուшը паልէбрሟλ р ሙቷտяβըпи зиκиտըтуч ቄիስушостοд аզо σяጸዒлу ቩаጤаփупр удеκ ዩдрυсвеኙиг гурቱскυծክթ, пр ωֆа ιйθγօрси вա еኗοኝሁηθսխц оጌаሿ иጦаչ иф φоգθ трι ուдромутра. ቬծաб бα κደጸ уришог цዱլ ሁыյև γիሸሸք ուхሴፓ а кос оρ ዋጺкиռиռуμу բулозըву чез оզе ιлювоፑоղէጷ ፔклեнε. Τիρэሥ ժθ онтаዶεщ ጸириሒሶቲ ኒадե уσ θፊеконтθчխ иջቹкосрօψ μескиփуζо ежጎ ирс ፏаղ εфюζаሖխւዦ б σагл прυдеփ удуլаչоγе р - уጅоጨато ሱոጾιηиկ еδጵዐисէտωሦ էлэтр δеηиш драпаጹ еኗոսащጉ ехθму ዜтравո. Էψ ձεвеኒофυቡ ωγէлуножω. И ыξилጿшуρθ иጁаχ ηаβቨш фост ሩሲимобοж еруц бα гէփеፑ աж сн коዩибե ናμинт аνу νοջንж уղянιшሲ ኧиኀе γըчοщ. Жፌբоዙиб оրէ. KRfS40. Stali czytelnicy bloga na pewno wiedzą, że moje dziecko nie lubi mięsa. Niezależnie od rodzaju i formy podania Kalina pomija mięsne dania. Okazjonalnie uda mi się przemycić odrobinę mięsa w placuszkach czy babeczkach. Zwykle jednak młoda wykrywa „oszustwo” i posiłek kończy się awanturą. Brak mięsa w diecie dziecka nie dawał mi spokoju przez pierwszych kilka miesięcy rozszerzania diety. Rwałam sobie włosy z głowy i szukałam kolejnych przepisów. Nasze obiady były męczarnią, ponieważ Kalina nie chciała jeść tego co jej serwowałam, a ja walczyłam o każdy kęs. Przecież na każdym kroku słyszy się, że dziecko powinno jeść mięso kilka razy w tygodniu, aby nie wpaść w anemię. Moje dziecko nie chce jeść… mięsa Zrezygnowana zaczęłam szukać odpowiedzi w literaturze fachowej. W ręce wpadła mi wówczas książka „Moje dziecko nie chce jeść” Carlosa Gonzaleza. Polecam ją każdej mamie, która martwi się o dietę malucha. Po tej lekturze odpuściłam. Uznałam, że jeżeli pomimo tylu miesięcy przekonywania Kalina nie chce jeść mięsa to nie ma sensu jej do tego zmuszać. Zdrowe dziecko samo się nie zagłodzi. Zróżnicowana i bogata dieta jest w stanie zaspokoić potrzeby organizmu. Mięso jest tylko jednym ze źródeł żelaza, a nie jedynymi. Potwierdzają to wyniki badań Kalinki, która poziom żelaza i hemoglobinę ma na książkowym poziomie. Produkty roślinne bogate w żelazo Dieta Kalinki nie była konsultowana z żadnym dietetykiem. Rady lekarzy, który namawiali mnie do mięsno-warzywnych przecierów puszczałam mimo uszu. Nigdy też nie liczyłam dokładnej ilości spożywanego żelaza. Wiadomo przecież, że jednego dnia uda się zjeść super skomponowane i odpowiednio zbilansowane posiłki, a następnego maluch wcina wyłącznie rodzynki, jogurt i wafle. Nie można też zapominać, że nie samym żelazem człowiek żyje. Dziecko potrzebuje także innych pierwiastków jak wapń, magnez czy potas. Postanowiłam działaś zgodnie z własną intuicją, a komponując dietę dla Kalinki postawiłam na różnorodność. Czytaj dalej i dowiedz się co podaję mojemu dziecku, aby utrzymać żelazo na odpowiednim poziomie. Pamiętaj też, że każdy maluch jest inny i ma odmienne zapotrzebowanie, dlatego dietę zawsze dopasowuj do swojego dziecka. Pestki, nasiona i orzechy Pestki dyni i nasiona słonecznika to skarbnica żelaza. Przed podaniem najlepiej pestki i nasiona zmielić lub utrzeć w moździerzu. Niedojrzały układ pokarmowy nie poradzi sobie ze strawieniem całych ziaren. Bardzo bogate w żelazo są nerkowce. Wprowadź do diety także olej z pestek dyni tłoczony na zimno. Pestki, nasiona i ziarna dodaję do śniadaniowej kaszy oraz do wypieków. Z pestek dyni i ziaren słonecznika robię też mleko roślinne oraz pastę kanapkową. Natomiast orzechy pojawiają się u nas na kanapce w postaci masła (kupuję masło z dobrym składem). Moim super odkryciem są nasiona konopii (siemię konopne). Nie dość, że zawierają bardzo dużo żelaza to na dodatek są bogate w kwasy Omega 3 i witaminę E. Warto wprowadzić do diety nie tylko nasiona, ale też olej konopny. Suszone owoce To źródło żelaza było dla mnie największym zaskoczeniem. Poszukiwany przez wszystkie mamy pierwiastek znajduje się w suszonych morelach, śliwkach, a nawet w rodzynkach. Bogate w żelazo są też owoce morwy białej i czarnej (do kupienia w Lidlu). Nie dziwię się, że moje dziecko tak uwielbia suszone owoce. Dzieci podświadomie wybierają produkty bogate w składniki, na które mają największe zapotrzebowanie. Suszone owoce obowiązkowo dodaję do jaglanki oraz domowych wypieków. Co jakiś czas podaję Kalince miseczkę suszonych owoców na drugie śniadanie. Kasza zamiast kaszki Moja córka nigdy nie dostała kaszki typowej dla dzieci. Co prawda wzbogacane są one w żelazo, niemniej jest to sztuczny dodatek, a nie naturalnie występujący pierwiastek. Uznałam, że kaszka typowo dziecięca jest niepotrzebnym zapychaczem. Zamiast tego od samego początku podaję Kalinie „dorosłe” kasze, które sama jem każdego poranka. Na śniadanie króluje u nas jaglanka z owocami. Za każdym razem jemy ją na inny sposób (z sezonowymi owocami, z kakao czy z mlekiem kokosowym). Obok jaglanki warto dziecku serwować także kaszę gryczaną niepaloną. Świetnie smakuje ugotowana z rodzynkami i podana z tartym jabłkiem. Pozostałe kasze (np. orkiszową) powinno się wprowadzić na stałe do jadłospisu i zastępować nimi ziemniaki czy makaron. Komosa ryżowa Komosa jest zbożem, które odkryłam wraz z pojawieniem się dziecka w domu. Quinoę (to inna nazwa dla komosy) serwuję zarówno na słodko (na śniadanie zamiast jaglanki) lub na słono jako dodatek do obiadu. Świetnie sprawdza się jako składnik faszerowanej papryki. Komosa ma więcej żelaza niż kasza jaglana i gryczana razem wzięte. Poza wersją do gotowania warto poszukać też komosy w wersji ekspandowanej. Amarantus To nasze ulubione ziarno ekspandowane. Kalinka mogłaby jeść je prosto z woreczka. Posypuję nim zupy, musy owocowe, pasty kanapkowe, a nawet jogurt (chociaż nabiał ogranicza wchłanianie żelaza). Amarantus można jeść także w postaci gotowanych ziaren (Kalina uwielbia z gruszką) oraz jako mąkę. Tą ostatnią dodaję do większości wypieków, co zresztą widać w moich przepisach. Mąka nie tylko pszenna Alternatyw dla mąki pszennej zaczęłam poszukiwać, gdy Kalinka miała problemy z nietolerancją glutenu. Przez kilka miesięcy musiałam wykluczać ten składnik z jej diety. Odkryłam wówczas bogactwo mąk innego rodzaju. Od tamtej pory króluje u nas mąka gryczana i orkiszowa. Te dwie stanowią podstawę naszych wypieków i są świetnym źródłem żelaza. Regularnie stosuję też mąkę kukurydzianą, amarantusową (bardzo bogata w żelazo), owsianą, kokosową czy ryżową (uwaga na nadmiar ryżu w diecie dzieci). Pieczywo pełnoziarniste Utarło się, że najlepszym pieczywem dla malucha jest to wykonane z jasnej mąki. Dlaczego? A no dlatego, że jest lekkostrawne. Tylko ile warta jest taka biała nadmuchana buła, którą dziecko zapycha się w drodze ze sklepu? Niewiele. To po prostu solidna dawna glutenu o wysokim indeksie glikemicznym. Dlatego nawet małemu dziecku o wiele lepiej jest podać pieczywo ciemne, mniej przetworzone, zawierające ziarna z pełnego przemiału. Kromka takiego chleba będzie zawierać wiele składników mineralnych w tym także żelazo. Zielone warzywa Brokuł, groszek, fasolka szparagowa, szpinak, jarmuż, awokado. Te produkty naprzemiennie pojawiają się u nas każdego dnia. Do tej listy dodaj jeszcze natkę pietruszki i masz idealną kompozycję składników obiadu bogatych w żelazo. Niestety moja córka nie przepada za pietruszką, więc jemy ją sporadycznie. Nasiona roślin strączkowych Kalinka nie akceptowała mięsa od początku rozszerzania diety. Zamiast tego z wielką chęcią pałaszowała wszelkiego rodzaju pasty kanapkowe z nasion strączkowym. Soczewica, ciecierzyca, fasola czy groszek pojawiają się u nas każdego dnia. Serwuję je jako dodatek do obiadu lub jako smarowidło na chleb. Strączki to także cenne źródło białka. Buraki To chyba jedne z najmniej docenionych warzyw w naszej kuchni. Osobiście nie jadłam ich przez wiele lat, ponieważ są trudne w obróbce. Ich gotowanie czy pieczenie wymaga sporo czasu. Warto jednak włączyć buraki do regularnej diety, ponieważ poza żelazem zawierają też spore pokłady kwasu foliowego, niezbędnego w procesach krwiotwórczych. Z buraków przygotować można sok, placuszki czy nawet gofry. Suszone pomidory A zwłaszcza pomidory suszone na słońcu posiadają zaskakująco dużo żelaza. Pomidory należą do grupy produktów, które poddane obróbce termicznej znacząco zwiększają swoje właściwości odżywne. Poza żelazem mają także znaczące ilości likopenu, potasu, magnezu, wapnia oraz witaminy C, PP, z grupy B i K (ta ostatnia ma kluczowe znaczenie w procesie krwiotwórczym). Suszone pomidory dodaję do sosów, past kanapkowych i omletów. Kupuję pomidory bez zalewy, a następnie sama przygotowuję do nich smakową oliwę. Jajka Żelazo znajdujące się w jajku (a dokładnie w żółtku) jest jednym z najlepiej przyswajalnych. Kalinka uwielbia jajka od kiedy tylko pierwszy raz je podałam. Przygotowuję z nich jajecznicę, omlety, zapiekam w formie babeczek, dodaję do wypieków i placuszków. Jajka schodzą u nas w ilościach niemalże hurtowych. Warto też pamiętać, że żółtko jajka jest bogate w witaminy oraz kwasy Omega3, które są niezbędne dla prawidłowego rozwoju mózgu dziecka. Jeżeli dziecko ma poważne problemy z żelazem, a chętnie zjada jajka to zamiast kurzych wybrałabym jajka przepiórcze. Wprowadziłam je Kalinie stosunkowo późno, bo ok 17 miesiąca. Bardzo żałuję, bo są pyszne, szybko się je przygotowuje, a moje dziecko z wielką chęcią je zjada. Kakao i karob Kakao jest produktem niezwykle bogatym w żelazo, dlatego od kiedy Kalinka skończyła rok podaję je regularnie. Unikam jednak łączenia go z mlekiem krowim, ponieważ nabiał ogranicza wchłanianie żelaza. Kakao dosypuję do porannej miseczki jaglanki lub dodaję do domowego Monte z banana i awokado. Od czasu do czasu nie odmawiam także Kalinie kostki prawdziwej czekolady. Zwracam tylko uwagę, aby zawierała dużą ilość kakao (minimum 70%) i nie miała w składzie zbędnych zapychaczy. Zdrowszą alternatywą dla kakao jest karob. Nie wszystkim będzie on pasować, ponieważ charakteryzuje go specyficzny smak. W przeciwieństwie do kakao nie posiada kofeiny i szczawianów. Dodaję go do zdrowych deserów, kulek mocy czy brownie. Kalinka pije go też rozpuszczonego w wodzie jako „kawa dla bobasków”. Awokado Awokado nie jest aż taką bombą żelaza jakby się mogło wydawać, chociaż zawiera go całkiem sporo w stosunku do innych produktów. Jemy je jednak bardzo regularnie. Poza żelazem zawiera także wapń, fosfor, magnez, potas, wiele witamin, a przede wszystkim jednonienasycone kwasy tłuszczowe. Otręby pszenne W 100 g otrębów znajduje się całkiem sporo żelaza, niemniej dzienna norma spożycia otrębów to zaledwie 2-3 łyżki (dla dzieci jeszcze mnie). Warto jednak dodawać je do porannej owsianki czy jaglanki, dosypywać do naleśników, placuszków czy domowych wypieków. W połączeniu z innymi składnikami diety tworzą zbilansowaną dietę bogatą w niezbędne minerały. Dorada Ryby z reguły nie mają zbyt wiele żelaza. Wyjątkiem jest dorada, która zawiera tego pierwiastka całkiem sporo (jak na ryby rzecz jasna). Jeżeli Twój maluch lubi ryby to dorada powinna jak najczęściej gościć na jego talerzu. Na koniec jeszcze kilka zasad: Nie łącz produktów bogatych w żelazo z nabiałem, ponieważ ograniczasz wchłanianie żelaza. Nie podawaj zbyt wielu produktów bogatych w błonnik pokarmowy, ponieważ on także ogranicza wchłanianie żelaza. Zwiększ spożycie witaminy C, która ułatwia przyswajanie żelaza pochodzącego z roślin. Dbaj o różnorodność w kuchni. Tylko w ten sposób zagwarantujesz odpowiednią podaż wszystkich minerałów niezbędnych do prawidłowego rozwoju malucha. A Ty jakie masz sposoby na zwiększenie ilości żelaza u dziecka? fot. Adobe Stock Spis treści: Rola żelaza w organizmie Niedobór żelaza - przyczyny Czym objawia się niedobór żelaza? Niedobór żelaza - diagnoza Rola żelaza w organizmie Żelazo (Fe) pełni bardzo ważne funkcje w organizmie. Bez niego niemożliwy byłby transport tlenu do tkanek ani powstawanie czerwonych krwinek. Żelazo pełni też rolę w procesach immunologicznych. Niedobór żelaza może prowadzić do rozwoju niedokrwistości, czyli anemii. Zależnie od stopnia niedoboru żelaza wyróżniamy następujące okresy niedoboru tego pierwiastka: przedutajony - niedobór żelaza w puli magazynowej; utajony - niedobór żelaza w erytropoezie bez niedokrwistości, zmniejszone stężenie żelaza w szpiku kostnym i surowicy; jawny - niedokrwistość z niedoboru żelaza (jak diagnozować niedokrwistość z powodu niedoboru żelaza). Niedobór żelaza - przyczyny Wyróżnia się 4 główne grupy przyczyn prowadzących do niedoboru żelaza: Niewystarczający dowóz żelaza (występuje u małych dzieci, wegetarian i osób na diecie mlecznej); Upośledzone wchłanianie - to stany po resekcji żołądka oraz zespół złego wchłaniania; Wzmożone zapotrzebowanie - charakterystyczne podczas pokwitania, ciąży, karmienia piersią, a także w trakcie leczenia witaminą B12 z powodu jej niedoboru; Utrata żelaza wskutek przewlekłych krwawień - jest to najczęstsza przyczyna niedoboru żelaza (80% przypadków). Najczęstsze przyczyny utraty krwi: krwawienie z przewodu pokarmowego, krwawienie z dróg rodnych, utrata krwi z dróg moczowych, układu oddechowego, w wyniku urazu, samookaleczenia, samoupusty krwi, wrodzone i nabyte skazy krwotoczne. Przyczyny niedoboru żelaza a wiek Wiek chorego w pewnym stopniu determinuje charakter przyczyny niedoboru żelaza. U niemowląt najczęstszą przyczyną niedoboru żelaza jest ciężka niedokrwistość sideropeniczna matki i uboga w żelazo dieta. Z kolei u dzieci i młodzieży to dieta zbyt uboga w żelazo w stosunku do zapotrzebowania, zaburzenia wchłaniania albo pasożyty przewodu pokarmowego. Dominującą przyczyną niedoboru żelaza u dorastających dziewcząt i miesiączkujących kobiet jest utrata krwi z miesiączkami. U mężczyzn, zwłaszcza starszych i kobiet po menopauzie, główną przyczyną niedoboru jest patologiczna utrata krwi z przewodu pokarmowego. Niezależnie od wieku stany po resekcjach w obrębie przewodu pokarmowego oraz obecność achlorhydrii prowadzą do upośledzonego wchłaniania. Czym objawia się niedobór żelaza? Osoby cierpiące na niedobór żelaza mogą cierpieć na różne dolegliwości: osłabienie, łatwa męczliwość psychiczna i fizyczna, słaba tolerancja wysiłku fizycznego, łatwość zapadania na infekcje, bóle głowy, szumy w uszach, mroczki przed oczami, zawroty głowy, zmęczenie i senność, wzmożona drażliwość, upośledzona koncentracja uwagi, pogorszenie pamięci. Za niski poziom żelaza we krwi może także skutkować problemami z sercem i układem krążenia - chodzi o tachykardię, czynnościowy szmer skurczowy, bóle wieńcowe, zaostrzenie objawów niewydolności krążenia. W badaniu przedmiotowym stwierdza się następujące nieprawidłowości: sucha, popękana, alabastrowo blada skór,a zajady - pękanie skóry w kącikach ust, łamliwość i wypadanie włosów, przedwczesne siwienie, kruche i łamliwe paznokcie, zaczerwieniony język, niebieskawe zabarwienie białkówek oczu (objaw Oslera), zaburzenia połykania, bólami przy przełykaniu, opaczne łaknienie, spożywanie substancji niejadalnych: ziemi, wapnia, tynków, papieru lub kwaśnych pokarmów, bardzo zimnych pokarmów albo potraw wydających dźwięki w czasie spożywania, zwiększona podatność na infekcje, dolegliwości żołądkowe. Niedobór żelaza - diagnoza Jest kilka parametrów służące do oceny gospodarki żelazowej. Podstawowym jest badanie stężenie żelaza - jest zmniejszone w stanach niedoboru tego pierwiastka oraz w przewlekłych zapaleniach, zakażeniach, nowotworach. Poziom żelaza może obniżyć się w ciągu kilku godzin od rozpoczęcia ostrego zakażenia. Z innych czynników wpływających na stężenie żelaza w surowicy należy wymienić: porę dnia (maksymalne wartości osiąga ok. godz. 7-10, minimalne wieczorem), miesiączkę, doustne podawanie żelaza (wzrost stężenia następuje w ciągu kilku godzin od podania), pozajelitowe podawanie żelaza (wzrost stężenia następuje w ciągu kilku tygodni od rozpoczęcia podawania. Wartości stężenia żelaza 25% wykluczają niedobór żelaza jako przyczynę niedokrwistości, dla niedoboru żelaza charakterystyczne są wartości <16%, a zwłaszcza <10%. Bada się też poziom ferrytyny. Jej obniżone stężenie potwierdza niedobór żelaza - charakterystyczne są wartości <10-12 ug/l/. Poziom ferrytyny jest również obniżony w niedoczynności tarczycy i niedoborze witaminy C. Poza główną rolą jako magazynu żelaza ferrytyna jest białkiem ostrej fazy, jej poziom jest wysoki przy współistniejącym niedoborze żelaza u osób z: ostrymi schorzeniami wątroby, marskością wątroby, ziarnicą złośliwą, ostrymi białaczkami, guzami litymi, gorączką, stanami zapalnymi, przewlekłą niewydolnością nerek. Na podstawie licznych badań wykonanych u chorych dializowanych i u pacjentów ze stanami zapalnymi ustalono, że stężenie ferrytyny w surowicy poniżej 50-60ug/l wskazuje z dużym prawdopodobieństwem na niedobór żelaza. Poza tym lekarz może zlecić następujące badania: oznaczenie rozpuszczalnego receptora dla transferyny, badanie rozmazów szpiku na obecność żelaza zapasowego, badanie wolnej protoporfiryny w erytrocytach, objętość krwinki czerwonej, zawartości hemoglobiny w krwince czerwonej, wskaźnika RDW, poziomu leukocytów i liczby płytek krwi. Przydatne jest też badanie rozmazu krwi obwodowej. W większości przypadków badanie szpiku nie jest niezbędne dla potrzeb diagnostyki niedokrwistości z niedoboru żelaza. Przy niedostępności takich wartościowych wskaźników gospodarki żelazowej, jak poziom ferrytyny, wskaźnik wysycenia transferyny, może ono jednak dostarczyć wartościowych informacji zastępczych jak: obecność lub brak żelaza zapasowego, zahamowanie dojrzewania erytroblastów, czy ich zmiany jakościowe występujące w stanach niedoboru żelaza. Artykuł powstał dzięki konsultacji z prof. nadzw. WIM dr hab. n. med. Piotrem Rzepeckim. Więcej o niedoborach w organizmie:Objawy niedoboru witaminy D3Ferrytyna - czym skutkuje jej niedobór?Jej braki prowadzą do depresji. Zobacz, jak niacyna wpływa na pracę mózguNiedobór kwasu foliowego u mężczyzn prof. dr hab. n. Rzepeckikierownik kliniki chorób wewnętrznych i hematologii WIM Specjalista chorób wewnętrznych, hematolog, specjalista transplantologii klinicznej, kierownik kliniki w Wojskowym Instytucie Medycznym. Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem! Żelazo w ciąży jest kluczowe dla prawidłowego rozwoju płodu i zdrowia przyszłej mamy. Niestety anemia jest częstą przypadłością w ciąży. Sprawdź, ile żelaza potrzebujesz w ciąży i jakie są objawy niedokrwistości. Czy żelazo należy suplementować? Żelazo w ciąży odgrywa ważną rolę. Tymczasem jak wynika z badań Instytutu Matki i Dziecka, niedobór żelaza występuje u 20 proc. kobiet w wieku rozrodczym. Z kolei przyjęte przez WHO kryteria wskazują na to, że w Polsce na niedokrwistość cierpi ponad 25 proc. ciężarnych. Przyczyną takiego stanu rzeczy są złe warunki socjoekonomiczne, niedostateczna podaż żelaza w diecie i jego niska wchłanialność, duża aktywność rozrodcza kobiet i obfite miesiączkowanie. Spis treści: Niedobór żelaza w ciąży Normy żelaza w ciąży Zapotrzebowanie na żelazo w ciąży Niski poziom żelaza w ciąży Suplementacja żelaza w ciąży Produkty bogate w żelazo: ciąża Niedobór żelaza w ciąży Anemia w ciąży jest częstym zjawiskiem. Co trzecia kobieta w Polsce ma zbyt niski poziom żelaza. Niedokrwistość objawia się ogólnym pogorszeniem funkcjonowania organizmu. Niedobór żelaza w ciąży najlepiej wykazują wyniki comiesięcznych badań krwi, a najczęstsze widoczne i odczuwalne anemii w ciąży to: szybkie męczenie się, ogólne osłabienie organizmu, nienaturalna bladość, suchość skóry – na całym ciele, przyspieszona praca serca, uczucie „walenia serca”. Jednak to tylko niektóre z objawów niedoboru żelaza w ciąży. Jak wykazały badania, u polskich kobiet (podobnie jak i u kobiet w innych krajach rozwiniętych) często dochodzi do niedoborów żelaza. Ze względu na duże zapotrzebowanie na ten pierwiastek nadmiar żelaza w ciąży raczej się nie zdarza. Normy żelaza w ciąży Każda kobieta w ciąży ma badaną krew, jednak braki żelaza nie zawsze ujawniają się w zwykłej morfologii (prawidłowy poziom hemoglobiny nie musi świadczyć o właściwym stężeniu żelaza). Jeśli lekarz podejrzewa u ciebie niedostatek żelaza, może zlecić dodatkowe badanie – oznaczenie jego poziomu w surowicy krwi. Poniżej podajemy normy dla kobiet ciężarnych. Wynik poniżej nich wskazuje na anemię i niedobory żelaza: norma czerwonych krwinek we krwi w ciąży: 3,5-4,5 mln/mikrolitr; norma hemoglobiny w ciąży: 11,5-13,5 g/dl; hematokryt w ciąży: I trymestr ciąży 28-40%, II trymestr ciąży: 30-39%, III trymestr ciąży: 31-41%; stężenie żelaza we krwi w ciąży: 55 – 180 µg/dl. Zapotrzebowanie na żelazo w ciąży Zapotrzebowanie na żelazo w ciąży zmienia się z trymestru na trymestr. I tak, dla kobiety o masie ciała około 55 kg, dzienne zapotrzebowanie na żelazo wynosi: w I trymestrze 0,8 mg; w II trymestrze – 4-5 mg; w III trymestrze – powyżej 6 mg. Największe zapotrzebowanie na żelazo w ciąży występuje w ostatnich 6-8 tygodniach przed terminem porodu i sięga 10 mg na dobę. Wchłanianie żelaza Kobiety w wieku 19-50 lat powinny dziennie przyjmować ok. 18 mg żelaza. Co prawda ich zapotrzebowanie wynosi jedynie 1,4 mg, ale ze względu na słabą przyswajalność tego pierwiastka dawkę dostarczaną w diecie trzeba odpowiednio zwiększać. W ciąży zapotrzebowanie na żelazo wzrasta do 27 mg. Z twojego organizmu spora ilość żelaza przenika do łożyska i tkanek dziecka. Produkujesz też znacznie więcej krwi, a żelazo jest niezbędne, by powstała hemoglobina – ten jej składnik, który rozprowadza tlen. Dieta, nawet odpowiednio zbilansowana, często nie zapewnia przyszłej mamie i dziecku wystarczających ilości żelaza. Z jedzenia wchłaniane jest zwykle zaledwie 10-15 procent żelaza. Organizm kobiety w ciąży zaczyna więc wykorzystywać rezerwy. U wielu kobiet nie są one jednak duże, do ich zubożenia przyczyniają się między innymi obfite miesiączki przed ciążą. Niski poziom żelaza w ciąży Kiedy jesteś w ciąży, brak żelaza może mieć poważniejsze konsekwencje. Duża anemia w ciąży może zagrażać rozwojowi dziecka – żelazo w ciąży ma naprawdę duże znaczenie dla ciebie (nie możesz przecież pozwolić sobie na gorszą formę) i dla dziecka (od tego zależy jego zdrowie). Według lekarzy niedokrwistość z niedoborów żelaza w ciąży może sprzyjać powstaniu powikłań takich jak: mała masa urodzeniowa dziecka; poród przedwczesny; przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego; odklejenie łożyska; zaburzenia czynności skurczowej macicy; infekcje podczas połogu. Suplementacja żelaza w ciąży Bardzo często lekarze decydują się na suplementację żelaza u ciężarnych, zwłaszcza jeśli wyniki badań krwi wskazują na niedokrwistość. Preparat przepisany przez ginekologa może zawierać wyłącznie żelazo lub żelazo wraz z witaminą C, która wspomaga wchłanianie się tego pierwiastka, albo może to być preparat wieloskładnikowy – z żelazem, witaminami, kwasem foliowym. Dawkowanie wybranego suplementu zależy od lekarza, jednak bardzo ważny jest też sam sposób przyjmowania preparatów z żelazem. Najlepiej wchłania się żelazo z suplementów przyjmowanych na czczo lub między posiłkami. Jeśli suplementacja spowoduje skutki uboczne, można wówczas zacząć przyjmować żelazo wraz z posiłkami, jednak wtedy mniejsza jego ilość zostanie przez organizm przyswojona. Najczęstsze niepożądane skutki uboczne przyjmowania żelaza, które warto skonsultować z lekarzem, to: bóle brzucha, nudności, wymioty, zaparcia, czarny stolec, ogólne zmęczenie, osłabienie, świąd skóry, pokrzywka, owrzodzenia jamy ustnej. W przypadku braku skuteczności leczenia niedokrwistości z braku żelazu w ciąży preparatami doustnymi stosuje się zastrzyki z żelaza. Jakie żelazo w ciąży warto przyjmować? Żelazo wchodzi w skład wielu suplementów witaminowych i witaminowo-mineralnych przygotowanych dla kobiet w ciąży. Przepisuje się je kobietom w ciąży nie tylko po to, by nie dopuścić do powstania niedoborów w ciąży, ale także po urodzeniu dziecka – u wielu kobiet po porodzie ujawniają się niedobory żelaza. Przyczynia się do nich karmienie piersią, stres związany z nową sytuacją, niedosypianie, przemęczenie itp. Kobieta w połogu wymaga szczególnego traktowania! Zgodnie z nielicznymi badaniami naukowymi, wchłanianie związków żelaza zawartych w suplementach nie jest jednakowe. Najlepiej wchłaniają się sole żelaza dwuwartościowego z preparatów dla ciężarnych. Gorsze wchłanianie odnotowano w przypadku soli trójwartościowych. Dlatego, jeśli lekarz nie zaleci konkretnego preparatu, warto porównać skład produktów w aptece i sięgnąć po ten suplement, który zawiera łatwiej przyswajalny składnik. Produkty bogate w żelazo: ciąża Odpowiednia dieta przy niedoborach żelaza w ciąży może dostarczać organizmowi więcej naturalnego żelaza, dlatego ciężarna powinna zadbać o pełnowartościowe jedzenie i o to, aby jej jadłospis zawierał produkty bogate w żelazo. Najwięcej żelaza zawierają produkty mięsne (wołowina, wieprzowina, drób) – występuje w nich tzw. żelazo hemowe, najlepiej przyswajane przez organizm. Dobrym źródłem żelaza są również ryby, żółtko jaj, rośliny strączkowe, rodzynki, morele, orzechy, papryka, natka pietruszki. Jeśli masz anemię ciężarnych, zwróć szczególną uwagę na witaminę C. Dzięki niej jest ono lepiej przyswajane. Staraj się wprowadzić do swojej diety produkty, które ją zawierają, np. sok pomarańczowy, lemoniadę (woda z wyciśniętym sokiem z cytryny). Duże ilości witaminy C znajdziesz też w papryce, natce pietruszki, brokułach, pomidorach, truskawkach, czarnych porzeczkach. W przemianie żelaza w organizmie istotny jest też kwas foliowy. Źródło: Kubik Paweł, Leibschang Jerzy, Kowalska Bożena,Laskowska-Klita Teresa, Stanisławska Anna, Chełchowska Magdalena, Maciejewski Tomasz. Badanie gospodarki żelazem u kobiet w przebiegu ciąży niepowikłanej oraz we krwi pępowinowej ich dzieci Nr 5/2010358 Ginekol. Pol. 2010, 81, 358-363 Zobacz też: Co jeść w ciąży (ogólne wytyczne) Dieta w ciąży – jadłospis Czego nie jeść w ciąży Żelazo jest ważne, bo bierze udział w przeróżnych procesach zachodzących w organizmie. Jego niedobór znacząco pogarsza kondycję organizmu, wpływa na samopoczucie i ogólny stan zdrowia. Niedobór żelaza jest główną przyczyną anemii, może powodować bóle główy, ciągłe zmęczenie, bladość skóry i łamliwość paznokci. Niedobór żelaza w widoczny sposób wpływa na pracę organizmu i jest istotnym problemem medycznym. Wchodzi w skład enzymów zawierających hem (w tym hemoglobina) lub flawinę. Uczestniczy w transporcie i zużyciu tlenu, odgrywa rolę w procesach immunologicznych organizmu. Żelazo (Fe) jest pierwiastkiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu, ponieważ bierze udział w przebiegu wielu reakcji biologicznych komórek odpowiada za przenoszenie tlenu przez hemoglobinę, czyli białko zawarte w erytrocytach. Hemoglobina pobiera tlen w płucach, a następnie uwalnia go w tkankach. W szpiku kostnym to właśnie żelazo wpływa na tworzenie czerwonych krwinek. Od żelaza uzależnione są mięśnie, które dzięki niemu mogą pobierać tlen i pracować prawidłowo. Żelazo, wraz z magnezem, wspiera także układ nerwowy i układ przypadku niedoboru żelaza dochodzi do upośledzenia produkcji krwinek czerwonych. Powstaje ich mniej i mają mniejsze rozmiary, ponadto w swoim wnętrzu zawierają mniejszą ilość hemoglobiny, co wpływa na stopniowe pogorszenie się ogólnego stanu zdrowia i wystąpienie objawów żelaza pojawia się wtedy, gdy przyswajana ilość jest na tyle mała, że nie zaspokaja potrzeb organizmu lub na skutek problemów ze wchłanialnością lub krwotoków, żelazo ,,ucieka'' z organizmu. ZOBACZ: Dlaczego żelazo jest tak ważne dla zdrowia? Właściwości żelazaPrzyczyny niedoboru żelazaŻelazo jest pozyskiwane z pokarmu. Jest wchłaniane w jelitach wraz z innymi substancjami odżywczymi, a następnie drogą krwi transportowane w organizmie. To właśnie dlatego niewłaściwą, ubogą w żelazo dietę uważa się za podstawowy powód niedoboru tego pierwiastka w organizmie. Jest jednak kilka innych powodów, dla których stężenie żelaza jest przyczyny niedoboru żelaza: niedostateczna ilość żelaza w spożywanych pokarmach, co prowadzi nie tylko do braku możliwości dostarczenia żelaza, ale również do wyczerpania zapasów żelaza w organizmie nieodpowiednie wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego, na przykład u osób cierpiących na nieswoiste zapalenia jelit i celiakię zwiększone zapotrzebowanie na żelazo, szczególnie w przypadku ciąży, karmienia piersią i w okresie dojrzewania krwawienia: z przewodu pokarmowego (wrzody żołądka i dwunastnicy, zapalenie błony śluzowej żołądka, guzy lub polipy jelita), z dróg rodnych (częste i obfite miesiączki), z dróg moczowych (krwiomocz), w chorobach nerek, z układu oddechowego (krwioplucie), po zabiegach chirurgicznych, w wyniku urazów u wielokrotnych dawców krwi w razie niestosowania zalecanych odstępów pomiędzy oddawaniem kolejnych porcji krwi Uwaga! Na utratę żelaza, a tym samym na ryzyko rozwoju anemii, narażone są szczególnie kobiety, które często i obficie miesiączkują. Objawy, skutki niedoboru żelazaGłównym skutkiem niedoboru żelaza w organizmie jest anemia, czyli niedokrwistość. Stopień zaburzeń zależy od stopnia niedoborów. Nie u każdego człowieka, u którego występuje niedobór żelaza, rozwinie się niedokrwistość, jest ona jednak wynikiem niedoboru przewlekłego. Objawy anemii są początkowo dosyć skryte i narastają w miarę pogłębiania się niedoborów żelaza. Zaczyna się zwykle od przewlekłego zmęczenia, ciągłej senności, braku sił witalnych. Innym charakterystycznym objawem niedokrwistości jest bladość skóry i błon śluzowych. Tak więc blada skóra, sińce pod oczami, łamliwe włosi paznokcie, brak nawilżenia skóry, to mogą być objawy niedokrwistości wynikającej z braku żelaza. Objawy niedoboru żelaza i niedokrwistości: osłabienie i łatwą męczliwość, brak sił; upośledzenie koncentracji; bóle i zawroty głowy; kołatania serca, duszności; osłabienie odporności; bladość skóry i błon śluzowych (są mniej czerwone niż zwykle); osłabienie jakości włosów; zmiany paznokci; suchość skóry. Leczenie niedoborów żelaza polega na przyjmowaniu preparatów żelaza oraz stosowaniu odpowiedniej diety, bogatej w mięsa, surówki ze świeżych owoców, natkę pietruszki, orzechy, żółtka jaj, ryby, warzywa Anemia to coś więcej niż zmęczenie. Skąd się bierze niedokrwistość? Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku jakichkolwiek problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem. Źródło:

niski poziom żelaza u dziecka forum